SusHapForAll?
What’s in a name?
In het geval van SusHapForAll: alles.
Deze naam heb ik in 2023 gekozen om te verankeren waaraan al mijn toekomstige activiteiten moeten voldoen: het bevorderen van duurzaam geluk voor iedereen. In het engels: sustainable happiness for all. In het kort: SusHapForAll.
Makkelijk uit te leggen. Moeilijk uit te spreken. Maar altijd nog beter dan SHfA…
Wat dan?
Sinds 2016 doe ik alleen nog maar projecten die een bijdrage leveren aan duurzaam geluk voor iedereen. Dat is het meest productief en doelgericht.
De bijdrage hoeft niet altijd even groot te zijn. Soms ontwerp ik een interactief object of een actie die mensen aan het denken zet over duurzaam geluk voor iedereen. Soms geef ik een training waarin ik mensen over de toekomst laat nadenken. Dan ontdekken mensen opeens de futurist in zichzelf. Of bedenk ik een interventie die gedragsverandering stimuleert. Of zit er subtiel een kleine stichtelijke boodschap in een avondvullende musical verwerkt.
Als je hier nog geen wijs uit kunt worden: blader eens mijn portfolio door. Die is grofweg verdeeld in vijf thema’s: idee, ontwerp, educatie, activisme en theater. Grofweg, want die thema’s lopen vaak in elkaar over. Overkoepelend thema is dus SusHapForAll, oftewel: duurzaam geluk voor iedereen.
Duurzaam + geluk + voor iedereen
Duurzaam: …want anders gaat het geluk van mensen vandaag ten koste van een volgende generatie. Dat is ethisch niet verantwoord. Zeker niet als je (zoals ik) zelf kinderen hebt.
Geluk: …want dat is voor velen toch een belangrijk levensdoel. Zeker in een ontkerkende wereld. Bovendien is het anders allemaal niet vol te houden, als je zelf niet eens een beetje plezier beleeft tijdens het werken aan een betere wereld.
Voor iedereen: …want dat is enerzijds wel zo sociaal, maar ook het enige haalbare. Dus ook vanuit eigenbelang. Want als bijvoorbeeld het Rijke Westen geen kolen, olie of gas meer gebruikt, zal die door arme landen opgebrand worden. Tenzij die meegenomen worden in een rechtvaardige transitie. Zowel rechtvaardig tussen landen als tussen sociale lagen binnenin iedere maatschappij.
Sustainable happiness for all:
the only sustainable goal.
Duurzaam geluk voor iedereen is volgens mijn visie dus het enige duurzame doel. Al het andere is tijdelijk en soms zelfs contraproductief. Aan het ontwikkelen van die visie ging een hele geschiedenis vooraf, waarvan hieronder een korte samenvatting.
Mijn geschiedenis
Ergens halverwege de jaren 90 kruiste het onderwerp duurzaamheid voor het eerst mijn pad toen ik industrieel ontwerpen studeerde aan de TU Delft. Het leek me een oersaai onderwerp en ook heel makkelijk te verwezenlijken. Gewoon een kwestie van doorrekenen. Meer iets voor accountants en technische georiënteerde constructeurs; niets voor meer creatieve ontwerpers.
Hoe naïef was ik wel niet. Ik had geen flauw benul van de corrumperende invloed van verdienmodellen die ons allemaal, bedrijven, consumenten, kiezers en politici, via ons ingewikkelde mondiale systeem in de greep houden.
Ook al was het dus geen liefde op het eerste gezicht, het onderwerp duurzaamheid bleef maar terugkomen. Ik ontwierp educatieve objecten die mensen iets leerden over zonne-energie, windenergie, menskracht, recycling, afvalscheiding, energie uit afval, zwerfafval, het verwerken van brood, waterhuishouding en nog veel meer. Daarnaast ontwierp ik innovatieve accumonitoren, modulaire geluidsschermen, ergonomisch verantwoorde wijzen om bierfusten te distribueren, bordspellen, interactieve speeltoestellen, dynamische werkplekken, innovatieve pelletkachels en nog veel meer.
Soms strategisch ontwerpen, soms conceptueel, soms detail design. You name it. En soms alles van allereerste schets tot en met gecertificeerd eindproduct.
Zo dacht ik decennia lang best nuttig bezig te zijn op het gebied van duurzaamheid. Tot 2016.
2016 was wereldwijd een rampjaar voor duurzaamheid. Trump werd voor de eerste keer verkozen in de Verenigde Staten en zette ondermeer een klimaatontkenner aan het hoofd van de Environmental Protection Agency. Het Verenigd Koninkrijk koos ervoor om uit de EU te stappen en jarenlang ging het alleen nog maar over Brexit in plaats van klimaat. En meer persoonlijk: vier projecten waarin ik veel eigen tijd en geld had geïnvesteerd liepen vast. Meestal om “verkeerde” redenen. Dat wil zeggen: vanwege kortetermijn visie en winstmaximalisatie in plaats van het duurzaam verbeteren van het leven van mensen.
In rampjaar 2016 knapte er iets in mij en ik besefte dat ik het roer om moest gooien. Ik moest de wereld om mij heen eerst veel beter begrijpen, als ik serieus verschil wilde maken. Ik zoomde uit en bestudeerde de moeizame geschiedenis van de mensheid met duurzaamheid. Technologie, innovatie, marketing, gedragswetenschappen, ethiek, politiek, systeemdenken, futurisme, enzovoort.
Ik begon geleidelijk in te zien hoe veel alles met elkaar verbonden was. (Klinkt wappie-achtig, maar dat is dus grotendeels echt waar. Maar goed, dat is precies wat een wappie ook zou zeggen… 🤪)
Ik besefte voor het eerst goed dat we geen schijn van kans hebben om duurzaam geluk voor onszelf hier in Nederland, in Europa of in het Rijke Westen te creëren, als we niet bereid zijn om alle andere mensen op Aarde daar op rechtvaardige wijze in mee te nemen. Iets anders zal niet werken, want zal niet geaccepteerd worden. Dus: eerlijk delen, ook al zijn we met velen. Geen perfecte gelijkheid, maar wel een beter te rechtvaardigen mate van ongelijkheid dan we nu hebben.
Vandaar mijn stelling: sustainable happiness for all: the only sustainable goal!
Haalbaar?
Misschien klinkt dit allemaal vreselijk ingewikkeld en onhaalbaar. Maar vanuit systeemdenken is er ook een mooie kans: als je eenmaal weet aan welke knop je moet draaien -en welke kant op- kunnen dingen ineens verrassend makkelijk veranderen. Dan is het ineens downhill skying.
En weet je wat ook nog eens goed nieuws is? Als we eenmaal weten hoe we met super ingewikkelde problemen als klimaatverandering om moeten gaan, zullen allerlei andere problemen ineens ook een stuk makkelijker op te lossen blijken. We kunnen als soort beter uit deze crisis komen, dan we er in gingen.
Creativiteit als basis
Duurzaam geluk voor iedereen is dus het overkoepelende doel. Daaraan hoop ik een steentje bij te blijven dragen vanuit mijn grootste kracht: creativiteit in alle mogelijke vormen. Door te ontwerpen, schrijven, tekenen, theater maken, dichten, speechen. Maar ook door het via trainingen, theater, teksten en tekeningen overdragen van wat ik de afgelopen decennia geleerd denk te hebben.
“Denk”, want de problemen waar we als mensheid voor staan, zijn super ingewikkeld. Daarvoor heeft niemand een pasklaar antwoord. Maar het voorlopige antwoord waar ik met hart en ziel voor strijd is: SusHapForAll.
Nu maar hopen dat ik min of meer gelijk heb. En zo niet: terug naar de tekentafel en op zoek naar een plan B. (C, D, E, …)
